Gebouwd voor een grootscheepse verbetering van de Gouwe en voor het afsluiten van het Goudse gedeelte van Rijnlands boezem is het sluizencomplex sinds 2000 ook rijksmonument. De cultuur- en architectuurhistorische waarde is een voorbeeld van industrieel erfgoed. Maar de ligging op de kruising van Hollandse IJssel en de Gouwe en de verbinding met het Reeuwijkse plassengebied maakt de sluis ook van belang voor de waterrecreatie.

De gemeente Gouda neemt het reguliere onderhoud en de bediening van Ir. Kock van Leeuwensluis over van het hoogheemraadschap van Rijnland, het eigendom blijft bij Rijnland. Waterrecreanten kunnen gebruik blijven maken van de sluis als doorvoer van het Gouwekanaal naar de Hollandse IJssel of Reeuwijkse plassen. Vaartoeristen kunnen in hun boot via de sluis naar de binnenstad van Gouda varen om de bezienswaardigheden, winkels en terrassen te bezoeken.

Vorige week is de krabbel gezet door hoogheemraad Marco Kastelein en wethouder Hilde Niezen, de feitelijke overdracht is in augustus 2022.  “De ir. Kock van Leeuwensluis is belangrijk als doorvoer van het Gouwekanaal naar de Hollandse IJssel en de Reeuwijkse Plassen. Watertoeristen kunnen via de sluis naar de binnenstad van Gouda varen om daar onze bezienswaardigheden, terrassen en winkels te bezoeken. Omdat het hoogheemraadschap van Rijnland stopt met de bediening, neemt de gemeente Gouda de bediening en het dagelijks onderhoud van de sluis over. Het is mooi dat we deze monumentale sluis op deze manier voor de recreatievaart in bedrijf kunnen houden”, aldus wethouder Niezen. “En als eigenaar van de sluis zijn wij natuurlijk blij dat de gemeente de recreatievaart in bedrijf houdt, want ook wij dragen dat een warm hart toe”, vult hoogheemraad Kastelein aan.

Korte geschiedenis

De Ir. De Kock van Leeuwensluis is gebouwd in 1940-1942 door en naar ontwerp van ingenieurs van de Provinciale Waterstaat, voor rekening van de Hoogheemraadschap Rijnland. De aanleg van een aparte Goudse boezem maakte het bovendien mogelijk om water uit de Hollandsche IJssel via het in 1933 -1935 aan Schielands Hoge Zeedijk gebouwde Mr. P.A. Pijnacker Hordijkgemaal, tot een hoger peil in Rijnlands boezem in te laten, zonder dat dit tot problemen in de stad zou leiden.

De sluis heeft primair een schutfunctie voor scheepvaart en heeft daarnaast een monumentale waarde en waterfunctie. De dubbelkerende sluizen zijn voorzien van horizontaal verplaatsbare, over rails lopende roldeuren, waardoor de schutsluis zowel bij eb als bij vloed kan worden geschut. Door middel van met de sluisdeuren verbonden ijzeren loopbruggen met tuiwerk worden de beide sluiskolken overbrugd. Het bijbehorende gebouwtje had oorspronkelijk de functie van schotbalkenloods, maar dient tegenwoordig als sluiswachtersonderkomen.