Gouda – “Je merkt pas hoeveel je met je handen doet, als je de kleine dingen niet meer kunt. Zelfs subtiel handletsel kan een grote impact hebben op het functioneren”, zegt Miriam de With,plastisch chirurg en hand- polschirurg in het Groene Hart Ziekenhuis. Samen met haar collega Berbel Sluijter (ook plastisch chirurg en hand- polschirurg) behandelt ze patiënten met handproblemen. Het gaat bijvoorbeeld om patiënten die een ongeval hebben gehad, handproblemen hebben vanwege reuma of artrose, of patiënten met een beknelde pees of zenuw. Miriam de With vertelt over haar werk als chirurg, Jeroen van Grieken over de impact van een ongeval waarbij hij ernstig handletsel opliep.

“Ik ben gefascineerd door wat een hand allemaal kan”, antwoordt Miriam de With op de vraag waarom ze zich in hand- en polschirurgie specialiseerde, “hoe fijnzinnig je die complexe structuurtjes in je hand kunt aansturen met je hersenen. Als er maar iets heel kleins niet in orde is, ben je soms al niet meer in staat om die fijnzinnige dingen te doen.” Miriam geniet van de puzzel waarvoor de niet goed werkende hand haar soms plaatst en van het bedenken van oplossingen om patiënten te helpen. Het is echt prachtig hoe een hand vanbinnen eruit ziet”, zegt ze vol bewondering. Ze heeft, op het moment van het gesprek, net samen met collega Berbel Sluijter een complexe handoperatie uitgevoerd. Ter voorbereiding zitten ze regelmatig in de boeken.

Europees examen
Sinds anderhalf jaar voeren de twee plastisch chirurgen een gezamenlijk specialistisch Hand- en polsspreekuur, waarbij ook een handtherapeut aanwezig is. In 2015 hebben de beide plastisch chirurgen hun Europees examen Hand- en Polschirurgie (FESSH) behaald. “We weten nu nog beter hoe een hand in elkaar zit en hoe we bijvoorbeeld pezen kunnen verleggen om niet werkende vingers weer te kunnen strekken of buigen.” Ongeveer zes keer per jaar opereren we patiënten met heel complexe problemen. Die operaties bereiden we samen voor. Het gaat dan om handproblemen die we in Nederland weinig zien.” Een handoperatie is niet af zonder therapie, zegt Miriam de With. De lijnen met de hand- en polstherapeut zijn kort. Direct na de operatie start vaak de therapie. De behandeling bestaat niet altijd uit een operatie. “We werken ook met spalken, injecties of therapie, er is veel mogelijk”, zegt Miriam, “en dat weten patiënten niet altijd. Dat zou bekender mogen worden. We hebben een mooi vak en we denken dat er nog veel meer ontwikkelingen aan komen.”

Motorkettingzaag schiet uit
Het was een warme zaterdagmiddag, april twee jaar geleden. Jeroen van Grieken was samen met zijn
buurman hout aan het zagen. Een leuke klus, tot op het moment dat de buurman op onverklaarbare wijze de macht over de motorkettingzaag verloor en de zaag in de onderarm van Jeroen terecht kwam. Een bloedig ongeluk, met voor Jeroen blijvende gevolgen. De pezen in zijn arm waren door zenuwbanen stuk en de slagader geraakt. Wat doe je in zo’n geval? Jeroen is lid van de vrijwillige brandweer en weet hoe je zoiets aanpakt, zelfs als het hemzelf betreft: “Ik ben naar de keuken gerend, heb een handdoek om mijn arm gedaan en we zijn zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gegaan.” Daar werd hij geopereerd door Miriam de With, een precisiewerk. Het zag er voor zijn hand in eerste instantie niet gunstig uit, vertelt Miriam later. Maar tijdens de operatie kon bijna alles worden hersteld, met behulp van een operatiemicroscoop. Mede door de revalidatie bij het Hand & Pols Centrum Gouda (die wel anderhalf jaar heeft geduurd) kan hij zijn hand nu weer goed gebruiken, al blijven er beperkingen. Tot aan het ongeluk was Jeroen metselaar. Dat beroep kan hij niet meer uitoefenen. “Ik heb het gevoel niet meer, en natte en koude stenen zijn pijnlijk voor mijn vingers.” Gelukkig heeft hij weer ander werk gevonden; hij is nu werkvoorbereider in een trappenfabriek, en dat gaat goed.

Hand- en polsklachten in cijfers
• Twaalf tot vijftien procent van de Nederlandse bevolking heeft hand- en/of polsklachten
• Er worden jaarlijks ongeveer 1300 patiënten met hand- en polsproblemen behandeld door
de plastisch chirurgen van het GHZ.
• Ongeveer de helft van deze patiënten heeft carpaal tunnel syndroom, een haperende vinger,
de ziekte van Dupuytren of een ganglion.
• Tien procent wordt verwezen vanwege artrose of reumaklachten.
• Ongeveer 150 patiënten worden jaarlijks behandeld door de plastisch chirurgen in verband
met open verwondingen van de handen.