Gouda – Muziek is de enige taal die mensen over de hele wereld gemeenschappelijk hebben”, zegt de Goudse mezzosopraan Tania Kross als we het hebben over het belang van muziek. “Iedereen snapt of iets onheilspellend of supervrolijk klinkt, welke taal je ook spreekt.” Op dit moment toert ze met haar operaproductie ‘Carmen Revisited’ door Nederland. Ze trekt volle zalen, en wat zo mooi is: het zijn niet alleen de vaste operaliefhebbers die in de zalen zitten. Haar publiek is ook jong en multicultureel. Een gesprek met Tania Kross die gloedvol vertelt over wat muziek en Carmen haar doen. 

“Bij muziek zijn er nooit twee partijen, zoals bij een sportwedstrijd”, zegt ze om aan te geven wat muziek zo bijzonder maakt. “Als Feyenoord tegen Ajax speelt, staat de ME voor de deur. Als The Rolling Stones een concert geven in de Arena, gaat iedereen vrolijk naar huis. Niemand gaat boos weg, muziek verbroedert.” Dat is wat het teweegbrengt.

Ondertussen brengt ze zelf ook heel wat teweeg met de speciaal voor haar geproduceerde versie van de opera Carmen. “Een stukje schoonheid met passie en vuur, gecombineerd met humor en vaart”, zo omschrijft ze de opera. Je ziet het meteen voor je: dit past bij haar.

Bijzondere betekenis
Carmen heeft een bijzondere betekenis voor Tania. Haar eerste ontmoeting met deze opera, blies haar meteen omver. Ze was veertien jaar, woonde op Curaçao en had in de plaatselijke bibliotheek een videoband geleend met de uitvoering van de opera Carmen in het Engelse Glyndebourne, met Maria Ewing als sopraan. Toen wist ze het: Ze moest en zou die vrouw zijn. Dat lag bepaald niet voor de hand, want klassieke muziek was in haar omgeving niet gewoon en het perspectief op een opleiding in die richting ook niet. Vele jaren en een opleiding aan het Utrechts Conservatorium later, trad ze zelf op als Carmen in het -Engelse Gyndebourne. Ze werd gekleed door een -stokoud vrouwtje dat alle Carmens had gekleed, dus ook Maria Ewing. “Toen viel het kwartje. Verrek in bèn Carmen. ik ben Maria Ewing geworden. Dat was het ultieme voor mij. Nadat ik Carmen een keer had gespeeld, werd ik overal op de wereld gevraagd Carmen te zingen. Ik ben een gedoodverfde Carmen. Ik heb zoveel plezier en zoveel succes gehad, alleen omdat ik die simpele videoband in handen kreeg.”

‘Wow, dit is leuk!’
Na die vele optredens, wist ze: ik ben nog niet klaar met Carmen. Ze wilde haar eigen versie. laagdrempelig, met een hoge kwaliteit en passend in twee uur. Het stuk is herschreven en opnieuw gearrangeerd door Thijs Borsten. Aan de muziek van de Franse componist Georges Bizet, die veel in Spanje is geweest, voegde ze flamenco en volksmuziek uit Zuid-Spanje toe. Ze heeft er succes mee. De zalen zitten vol, dat gebeurt zelden als er een opera is. “En moet je eens kijken wie in de zaal zitten: het publiek is multicultureel en jong, maar ook het bestaande publiek komt. Wow wat is dit leuk!”, roept Tania enthousiast. Voor de jongeren wil ze heel graag dezelfde rol spelen als de videoband deed in haar leven. “Ik sta voor 120 procent te zingen en dat spreekt aan. Ik ben zo blij dat ze dat ook voelen. Dat is mijn motivatie om live theater te doen.”

Dit past helemaal binnen haar missie om een nieuw publiek te vinden voor klassieke muziek. “Het heeft mij zoveel gebracht”, motiveert ze. Ze vindt daarom dat ze een opdracht heeft. “Het is mijn vak, ik heb een hele opleiding gehad. Ik heb een verantwoordelijkheid om klassieke muziek levend te houden. Wij zijn de stem van Bizet die 142 jaar oud is. Wij zijn dragers van een hele cultuur.”

Balans
“Muziek, ik kan bijna niet zonder”, antwoordt ze op de vraag naar de betekenis ervan voor haar. “Het is een deel van mijn idioom, van mijn communicatie. Maar ik heb ook behoefte aan balans. Ik ben een ochtendmens en dat is natuurlijk heel vervelend als je een avondbaan hebt”, zegt ze met een lach. “Overdag heb ik vaak de behoefte om geen muziek om me heen te hebben, maar om rustig te koken of te naaien, want daar houd ik ook veel van. Omdat mijn uitvoeringen zo explosief zijn,
is het heerlijk om ook een rustige kant te hebben.”