Gouda – “Doorbreek het wantrouwen tussen de coalitie- en oppositiepartijen, voorkom een patstelling tijdens de vorming van ene nieuw college van B&W en streef in een open proces naar een college met nieuwe partijen en enkele mensen op de wethouder posities.” Dat is het dringende advies van verkenner Hans Andersson. Hij heeft maandagavond 15 augustus zijn eerste bevindingen gerapporteerd aan de Goudse gemeenteraad. 

Sinds begin juli zit de gemeente Gouda zonder democratisch gekozen bestuur. Burgemeester Schoenmaker is op dit moment enig bestuurder nadat de gemeenteraad op 4 juli alle wethouders op staande voet naar huis heeft gestuurd. “Wat een merkwaardige situatie: alle wethouders ontslagen én een burgemeester die in zijn eentje het bestuur van de stad uitmaakt. Hoe ondemocratisch kun je het organiseren, nooit eerder meegemaakt”, leidt Andersson in.

Wantrouwen domineert
Uit zijn rapport blijkt dat de oorzaken van de crisis vooral liggen in dat de basis van oude coalitie niet sterk genoeg was door dat er geen christelijke partij in de coalitie zat, terwijl dit in Gouda een duidelijk stroming is. “De Christelijke partijen en de lokale partijen waren niet welkom. Ten dele hebben zij dit zelf bewerkstelligd.” De VVD had in dit college de portefeuille Zorg en Welzijn, Jeugd en Sport, terwijl deze portefeuille meestal wordt beheerd door linkse- of middenpartijen. “In elke geval is het voor de VVD lastig om er een duidelijk liberaal profiel mee in het bestuur te realiseren”, zegt Andersson. Verder zorgde het handelen van Gouda Positief tijdens de coalitievorming in 2014 destijds voor een diep wantrouwen jegens deze partij. Een wantrouwen wat bij een deel van de oppositie nog steeds leeft. De oppositiepartijen vinden ook dat het voormalige college van B&W moeite heeft gehad om de beloofde ‘open bestuursstijl’ in te vullen. Dit vormt een voedingsbodem voor wantrouwen binnen diverse partijen en fracties.

Brede steun vereist
De coalitie- en oppositiepartijen staan voor hetzelfde: hoe besturen we in deze tijd de stad het beste? Voor een nieuw echt stabiel politiek bestuur gelden er twee eisen: een coalitie met een flinke inhoudelijk gedragen meerderheid in de gemeenteraad en een breed samengestelde coalitie waarin alle belangrijke politieke stromingen onder de bevolking in de stad vertegenwoordig zijn. Doorgaan met het oude college waarbij de VVD wordt vervangen is volgens Andersson niet verstandig, “dit leidt naar verwachting niet tot een stabiel college.”

Tweede ronde
Woensdag begint Andersson aan zijn tweede ronde gesprekken met fractievoorzitters: ‘Hoe vormen we een stabiel college van B&W tot aan de verkiezingen van 2018?’ Nu wordt inhoudelijk goed bekeken waar de steun van partijen zitten tot een vorming van een nieuwe college die naar verwachting medio september wordt gepresenteerd. Na de gesprekken zal hij een advies opstellen voor de samenstelling van een nieuwe te vormen college dat kan rekenen op het vertrouwen van een ruime meerderheid in de gemeenteraad. Hij eindigt met de woorden van de recent doodgeschoten Britse politica Jo Cox: “Wat bindt ons en wat is in het gemeenschappelijke belang van Gouda?

In een reactie aan onze redactie laat Hans Andersson weten pas echt te communiceren met de pers, nadat hij de tweede ronde heeft gehad. “Mijn houding is dat we volledig open zijn over alles, maar pas op het moment dat ik het onderzoek verder heb kunnen afronden tot voorstellen. Ze moeten met elkaar aan de slag.”