In Capelle a/d IJssel is een race voor de zendmachtiging van de lokale omroep ontstaan doordat 2 partijen zich als kandidaat hebben aangemeld. De zittende omroep radio Capelle en de nieuwe kandidaat Capelle.FM. Het College van B&W van Capelle heeft haar voorkeur uitgesproken voor de zittende omroep. Deze voorkeur baseert men op een zelf opgezet puntentellingsysteem. Hoe objectief is zo’n aanpak?

Hoe werkt het?
Een lokale omroep bezit niet voor onbepaalde tijd de machtiging om uit te zenden maar krijgt deze toegewezen voor een periode van 5 jaar. Daarna wordt deze opnieuw vergeven en mag elke organisatie hierop aanspraak maken. Hierdoor kan elke 5 jaar nagedacht worden over de actuele kernvraag wat nodig en wenselijk is qua lokale mediavoorziening. Immers als er iets snel in de tijd verandert dan is het de media.

Lokale journalistiek
Is er nog relevante lokale journalistiek in Capelle? Uit een meting over de maand september blijkt dat er op de website van de zittende lokale omroep elf nieuwsberichten zijn gepubliceerd waarvan één geschreven door hun eigen redactie. In een middelgrote stad gebeurt natuurlijk wel wat meer in een maand tijd.

De lokale omroep gaat allang niet meer over alleen radio, veel belangrijker is de online nieuwsvoorziening, sociale media interactie etc. De inwoners gebruiken vele kanalen en daar moet je als lokale media dus ook zichtbaar zijn om mensen te bereiken.

Het voorstel van de nieuwe omroep legt de focus op lokale journalistiek. Zij bieden een onafhankelijke, eigen nieuwsvoorziening. Bijvoorbeeld met onderzoeken over het functioneren van de gemeente. Berichten die impact hebben en die ervoor zorgen dat zaken verbeteren in de stad. Ze zorgen voor dagelijkse berichtgeving op hun website (meerdere keren per dag) over onderwerpen die de inwoners aangaan. Dit doen ze al aantoonbaar in de gemeente Gouda en Zuidplas.

Artikel gaat verder na de foto

De aanpak van de gemeente Capelle a/d IJssel
Hoe heeft B&W Capelle haar advies opgesteld? Elke omroep kreeg 15 minuten de tijd om aan de gemeenteraad commissie te vertellen over hun plannen. Meer aandacht en tijd was er niet voor dit onderwerp. De gemeente Capelle stelde daarnaast een document op met selectiecriteria en vroeg beide kandidaten de daarin gestelde vragen te beantwoorden. Dit deel van het proces was eerst vertrouwelijk maar werd met het advies van het college grotendeels online gezet op de gemeentewebsite.

Uit de stukken waarover de redactie beschikt blijkt dat 4 ambtenaren gevraagd is hun persoonlijke mening te geven over de mate waarin beide kandidaten aan de gestelde criteria voldoen. Die beoordelingen zijn opmerkelijk te noemen. Enkele voorbeelden.

Oneigenlijke beoordelingen
Een van de criteria betreft het Programma Bepalend Orgaan (PBO), kortgezegd een adviesorgaan, bepaald in de mediawet. Hierin moeten vijf inwoners van de gemeente Capelle zitten die meedenken met de programmering van de omroep. De gemeenteambtenaren blijken middels punten een waardeoordeel te geven aan deze vrijwilligers. De PBO-mensen van de zittende omroep krijgen 5 punten en die van de nieuwe omroep moeten het doen met 1 punt. Feit is: er is geen goed of slecht PBO. Je voldoet aan het criterium van de mediawet ja of nee en dit is vooraf al door het Commissariaat voor de Media getoetst.

Dan het criterium ‘Bestuur’ in hetzelfde selectiedocument. De voorwaarde is dat drie bestuursleden staan ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.  Hieraan voldoen beide omroepen. Toch krijgt de zittende omroep 5 punten en de nieuwe omroep 2 punten van een van de gemeenteambtenaren.  Nog een voorbeeld: het aantal uur dat een omroep uitzendt. De wens van de gemeente blijkt 24h per dag te zijn. Beide kandidaten verklaren 24h per dag uit te gaan zenden, echter de zittende omroep ontvangt voor deze belofte 5 punten en de nieuwe omroep wordt beloond met 2 punten.

Bij bijna alle criteria zie je dit patroon terug bij twee van de vier beoordelende ambtenaren. Tenslotte het verzoek van de gemeente om een jaarrekening inclusief ratio’s aan te leveren. De nieuwe kandidaat Capelle.FM geeft aan dat zij, als net opgerichte stichting, dit niet kan leveren en vraagt schriftelijk om dit criterium te laten vervallen, omdat hier nu eenmaal niets valt te vergelijken. Hierop reageert de gemeente Capelle niet. De zittende omroep ontvangt 5 punten en de nieuwe krijgt er 1 (de zittende omroep kwam overigens 2 jaar geleden nog een €100.000 tekort en vroeg de gemeente dit bij te leggen).

De toekomst ligt in een regionale nieuwsvoorziening

Het landelijke beleid is om de ruim 300 lokale omroepen om te buigen tot professionele regiovoorzieningen met journalistieke relevantie. Dit houdt in: het stoppen van de eigen lokale omroep en kiezen voor een regionaal initiatief. De gemeente Capelle stelt in haar vraagstelling de regionale mediavoorziening ook belangrijk te vinden zolang alles maar wel in Capelle blijft en door mensen uit Capelle wordt uitgevoerd.

Die regionale zender is precies wat de mensen achter Capelle.FM bieden. De afgelopen acht jaar hebben zij op eigen kracht een onafhankelijk mediaplatform voor de regio ontwikkeld. Via andere stichtingen zijn ze nu al de lokale omroep van Gouda en Zuidplas. Het toevoegen van Capelle a/d IJssel is een logische stap om tot een professionele regionale zender te komen met eigen onderzoeksjournalistiek en relevant nieuws voor Capelle, Zuidplas en Gouda.

Waarom het college van B&W van Capelle in haar advies kiest voor het behouden van het bestaande en niet voor een versterking van de relevante, onafhankelijke journalistiek in regionale vorm, blijkt niet uit hun stukken. Wellicht zijn kritische vragen en journalistieke toetsing niet gewenst.

Een mistgordijn
De gemeenteraad is op 1 december aan zet. Met een overdaad aan documenten doet de gemeente Capelle haar best om de indruk van zorgvuldigheid te wekken en de raadsleden te ontmoedigen om zich echt in dit dossier te verdiepen. Diegenen die dat wel doen zullen beloond worden met mooie inzichten in het functioneren van de lokale democratie en de toekomstige controle hierop met bijbehorende nieuwsvoorziening.

Lees hier de puntenbeoordeling van beide kandidaten.

Lees hier alle door B&W ingediende stukken voor de komende gemeenteraad.