Met enige regelmaat stapt er in Nederland een raadslid van een politieke partij over naar een andere partij. Ook in Gouda is dat recent gebeurd met de overstap van een raadslid van Gemeente Belangen Gouda naar Gouda’s 50+ partij. Zetelroof wordt dat wel genoemd, omdat de veronderstelling is dat kiezers vooral op partijen stemmen en niet op personen. Dus als je dan overstapt als raadslid, dan steel je in feite de stemmen op de ene partij en neem je deze mee naar een andere partij. Er zijn daarnaast raadsleden die zich afsplitsen van hun fractie en als éénpersoonsfractie doorgaan. Ook dat wordt zetelroof genoemd en is in Gouda ook gebeurd, in 2014 voor het laatst. Toevallig of niet, toen ging het ook om Gemeente Belangen Gouda, die zich afsplitste van de met Gouda Positief gecombineerde fractie . En Gouda’s 50+ partij is in 2006 zelfs min of meer gekaapt door zetelroof, toen er een drietal afvallige VVD-ers uit Gouda verder gingen in Gouda’s 50+ partij. Gouda Positief, en enkele andere partijen, hebben laten weten contracten te hebben afgesloten om zetelroof te voorkomen. Kan er contractueel inderdaad worden voorkomen dat er zetelroof plaatsvindt? Partijen in Gouda buitelen over elkaar heen om te stellen dat het wettelijk altijd mogelijk blijft voor raadsleden om hun zetel te roven, welk contract je ook afsluit. Terwijl diezelfde partijen zetelroof sterk afkeuren. Typisch politiek, iets heel erg vinden maar er vervolgens niets aan kunnen of willen doen. Hoewel ik geen fan ben van minister Kajsa Ollongren maakte zij in 2018 wel een punt richting gemeenten die veelvuldig klagen over zetelroof. Ze stelde voor om eens te kijken naar de Tweede Kamer, die “het voor leden minder aantrekkelijk heeft gemaakt om zich los te maken van hun fractie”. Zetelrovers krijgen daar bijvoorbeeld minder geld en minder spreektijd. Dat laatste zou je in Gouda best als raad kunnen vastleggen in het Reglement van Orde. En minder geld, dat kun je als politieke partij zelf regelen. De meeste partijen vragen een bijdrage van hun raadsleden voor de partijkas. Daar is dus echt wel iets te regelen om zetelroof financieel onaantrekkelijk te maken, de details moet men zelf maar uitwerken. Er is altijd een keuze.

Johan Weeber